İnsanlık tarihinin başladığı dönemlerde takas yoluyla yapılan ilk ticaretten günümüze kadar ticaret konusunda pek çok gelişme yaşandı. Sanırım internet, tıpkı paranın icadı gibi, bunların arasında en önemli gelişmelerden bir tanesi. Firmaların günümüzde gerek kendi internet siteleri ile gerek elektronik pazaryerleri aracılığıyla internette yer almaları, ticaretlerini etkileyen en büyük etmenler arasında yer alıyor.

Google Glasses örneğinde olduğu gibi, tamamen internet tabanlı çalışan, yenilikçi teknolojik ürün ve hizmetlerin geliştirildiği günümüz dünyasında; firmalar, pazarlama ve satış faaliyetlerini kısmen veya tamamen internet üzerinden yapabiliyorlar. Firmalar kendi internet sitelerini, e-ticaret sitelerini veya elektronik pazar yerlerini kullanarak; bir yandan kendilerini ve ürünlerini tanıtırken, bir yandan da ürün ve hizmetlerinin satışını yapabiliyorlar.

İnternet üzerinde geçerli e-ticaret modelleri arasında iki e-ticaret modeli ön plana çıkıyor. Bunlardan birincisi B2C (işletmeden tüketiciye) olarak adlandırılan e-ticaret modeli. Bu e-ticaret model, ürün ve hizmetleri için internet üzerinden son tüketiciye ulaşmaya çalışan firmaların kullandığı bir model. Bu modeli seçen firmalar arasında hali hazırda tüketiciye perakende mağazaları aracılığıyla ulaşan firmalar (Teknosa, D&R, Koçtaş) olduğu gibi, mağaza sahibi olmayıp tüketiciye tamamen internet üzerinden ulaşan firmalar (Hepsiburada, Markafoni) da olabiliyor.

İkinci e-ticaret modeli ise B2B olarak adlandırılan e-ticaret modeli. Firmalar arasında internet üzerinden her türlü ticari işlemlerin yapıldığı bu e-ticaret modelinde, alıcı ve satıcı firmaların profilleri ile bunlara ait ürün ve hizmetlerin detaylarını içeren katalog bilgileri içeren internet siteleri olabildiği gibi, bu bilgilerin yanında firmalara ait alım ve satım taleplerine yer veren elektronik pazar yerleri de yer alabiliyor.

Elektronik pazar yerleri, her sektörden firmaların yer aldığı genel amaçlı internet siteleri (Alibaba, Kompass, Europages) olabildiği gibi, sadece belirli sektörlerden firmaların yer aldığı sektörel pazar yerleri (Steelorbis, Chemorbis) şeklinde de olabiliyor.

KOBİ’lere yardımcı olmak amacıyla kurulmuş, kar amacı gütmeyen bir organizasyon olan eMarketServices, sektörel ve bölgesel bazda aktif olarak hizmet veren dünya üzerindeki 860’tan fazla B2B e-pazar yerini eMarket directory adı altında toplamış durumda ve bu listeye www.emarketservices.com/start/eMarket-Directory adresinden ulaşmak mümkün.

E-ticaret sitelerine üyelik desteği

Ürünlerini yurt dışına elektronik ortamda pazarlamak isteyen firmalar, bulunmak istedikleri elektronik pazar yerlerini seçerek buralara üye olabiliyorlar. Bu noktada bazı e-ticaret sitelerinde yer almak için firmalara kısıtlı haklara sahip ücretsiz üyelik seçeneği sunulurken, bazı sitelerde yer almanın yıllık belirli bir bedeli olabiliyor.

Firmaların; nihai tüketiciye yönelik olmayan, tedarikçi ve alıcılara hizmet eden, uluslararası ticarete yönelik elektronik ticaret siteleri veya elektronik pazar yerlerine üye olmaları durumunda, üyelik giderleri için belirli limitler dâhilinde devlet desteği kullanmaları söz konusu. Destek başvurusunun Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü (Ankara), Marmara Bölge Müdürlüğü (İstanbul) veya Batı Anadolu Bölge Müdürlüğü (İzmir)’ne yapılması gerekiyor.

Destek kapsamında firmaların e-ticaret sitelerine üyelik giderleri %70 oranında ve yıllık en fazla 10 bin (site başına 2 bin) ABD Dolarına kadar destekleniyor. Firmalar bu destekten en fazla beş e-ticaret sitesi için, üç yıl boyunca faydalanabiliyor.

Firmaların destekten yararlanabilmeleri için, üye olmak istedikleri internet sitelerinin firmaların faaliyet alanlarıyla ilgili olması, sitelerin en az bir yabancı dilde hizmet veriyor olması ve Ekonomi Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan “Ön Onaylı E-Ticaret Siteleri” listesinde yer alması gerekiyor. Bahsi geçen listeye Ekonomi Bakanlığı’nın internet sitesinden veya http://goo.gl/uT3Fgp  linkini kullanarak ulaşmak mümkün. Firmalar listede yer almayan siteler için Ekonomi Bakanlığı’na başvurarak listeye eklenmesini talep edebiliyorlar.

Firmaların listede yer alan e-ticaret sitelerine üyelikle ilgili ödemelerini bankacılık kanalıyla (banka onaylı EFT, SWIFT, havale dekontu ile kredi kartı ekstresi aslı veya banka onaylı örneği) yapmaları ve ödeme tarihinden itibaren en geç altı ay içerisinde doğrudan veya posta yoluyla destek başvurusu yapmaya özen göstermeleri gerekiyor. Posta yoluyla yapılan başvurularda firmaların, belgelerin Bölge Müdürlüğü’nde evrak kayıtlarına girdiği tarihin temel alındığını göz ardı etmemeleri gerekiyor.

* Daha önce yayınlandığı yerler:
– “Çorlu TSO” gazetesi Şubat 2014 sayısı
– 13.02.2014 tarihli kişisel bloğum